GLB-pilot Markemodel (fase 2)

In de ontwikkeling van het Markemodel zijn we in fase 2 aanbeland: de implementatiepilot. In twee gebieden in de Achterhoek testen we het Markemodel in de praktijk: Winterswijk en ’t Klooster bij Zelhem.

Looptijd

2022-2024

Doel

Doel van deze 2e fase is het Markemodel gereed te krijgen voor toepassing in de praktijk in meerdere regio’s, zodat daarna landelijke opschaling mogelijk is. De wens is:

Toetsen of het model in de praktijk functioneert
Het Markemodel en de implementatie ervan wetenschappelijk laten analyseren, inclusief aanbevelingen voor verbetering
Protocollen en formats testen en doorontwikkelen voor o.a. het Regionale Omgevingsplan (ROP, het individuele Bedrijfsontwikkelplan (BOP), de Markeraad en het stapelen van beloningen
Vervolgpilots voorbereiden in meerdere gebieden
Communiceren over het model, de ervaringen en de resultaten

Aanpak

Het jaar 2022 is benut om twee proefgebieden in de Achterhoek te zoeken. In de gebieden (regio’s) Winterswijk en ’t Klooster Zelhem waren respectievelijk 20 en 15, dus totaal 35 boeren bereid om aan dit project mee te doen.

In de Markeraad werken publieke partijen (LNV, Provincie Gelderland en Waterschap Rijn en IJssel) samen met private partijen (FrieslandCampina en Rabobank) aan milieudoelen op het brede terrein van lucht, water en land.

In het concept Regio Omgevingsplan (ROP) staat welke doelen prioriteit hebben. Prioriteiten in een regio krijgen een hogere beloningswaarde per punt vooruitgang. De boeren zijn vervolgens met het concept ROP aan de slag gegaan. Zij bekeken voor hun eigen bedrijf hoe ze welke kwaliteitsdoelen willen halen. Bij het maken van een Bedrijfsontwikkelingsplan (BOP) kregen de boeren ondersteuning.

Op basis van de individuele prestaties bepaalden de boeren in De Boerenraad voor het gebied als geheel wat haalbare kwaliteitsdoelen voor lucht, water en land zijn per specifieke regio (Winterswijk en ’t Klooster). Aan deze doelen is een waardering op basis van hun individuele score verbonden. Een waardering van goud, zilver en brons moet voor een extra prikkel om te presteren zorgen. Extra inzet en progressie richting de maatschappelijke doelen in 2030 wordt zo beloond.

Resultaten tot dusver

Er zijn twee proefgebieden in de Achterhoek gevonden: Winterswijk en ’t Klooster bij Zelhem met in totaal 35 boeren die bereid zijn om mee te doen
Op 9 december 2022 waren Boerenraad en Markeraad bijeen om op basis van een dealdialoog een deal te sluiten: het Regionaal Ontwikkelplan (ROP) is vastgesteld, evenals de monitoring en de waardering.
Er zijn drie themagroepen actief, zodat boeren van elkaar kunnen leren: lucht, water en land. De boeren gebruiken o.a. de Kringloopwijzer om hun bedrijfsvoering te monitoren. Ook evaluatie- en voortgangsgesprekken met een adviseur en gezamenlijke bijeenkomsten maken onderdeel uit van het proces om de cijfers meer inhoud te geven.

Projectleider

IJsbrand Snoeij

Samenwerkingspartners

Vruchtbare Kringloop Oost, FrieslandCampina, Provincie Gelderland, Rabobank en Waterschap Rijn en IJssel.